dinsdag 27 januari 2009

Beestjes


Samen met Sabine, mijn vrouw, hebben we een aantal jaren geleden onze gedichten en foto's tentoongesteld onder de naam SCHEPPING. foto's van Sabine waren met mijn gedichten tot composities samengevoegd zodat het beeld het woord versterkte. In dat project was ruimte gemaakt voor een aantal gebeden voor kleine diertjes zoals een vlinder of een spin. We lopen ze soms gewoon onder de voet en hebben niet door wat een schoonheid en intelligentie we hebben vernietigd. Neem nu een spin. Het weeft een web dat beantwoord aan de wetten van de dynamica. Het dier weet precies hoe de wind waait. Het weet gebruik te maken van die wind om de eerste spandraden te spannen en vervolgens een web te bouwen waarbij diezelfde wind de prooi in blaast. Past hierbij geen bewondering en verwondering? Nog even wat informatie uit Wikipedia over spinnen: De spinnen (Araneae) zijn de bekendste orde uit de klasse spinachtigen (Arachnida), en zijn geleedpotige dieren waarvan ongeveer 50.000 soorten zijn beschreven. Spinnen komen over vrijwel de hele wereld voor, maar niet in zee; zeespinnen zijn wel verwant aan spinachtigen maar geen spinnen. Ook hooiwagens zijn geen spinnen, en kunnen geen web maken. De kleinste spinnensoorten blijven enkele millimeters, grotere soorten hebben een spanwijdte van meer dan 25 centimeter. Spinnen zijn er in alle vormen en maten, vooral tropische soorten worden groter en hebben soms bonte kleuren, markante lichaamsvormen of doornachtige uitsteeksels. De meeste soorten hebben echter een goede camouflage. Dan nu het gebed:

Gebed bij een spin
God,
U die de Schepper bent van al wat leeft,
geprezen zij Uw naam.  
Vanmorgen, in het vroege licht,
zag ik een spin geduldig wachten in zijn web.
Een web geweven van puur zilver,
met flonkerende druppels dauw versierd. 
Het was een kunststuk in mijn oog, 
volmaakte vorm, 
volmaakte val.  
Ook als de stormwind het  bevloog,
bleek het voldoende sterk te zijn 
en hield het wuivend stand. 
Met eerbied keek ik naar de spin, 
waarin een waardig architect 
en kundig constructeur, 
door U is ingebouwd.  
Geprezen zij Uw naam.  
Amen.  

Ik kwam op dit gedicht omdat ik bij het opruimen van de boekenkast een knipsel uit het dagblad Trouw vond. Het was het natuurdagboek 7 april 2007 van Henk van Halm. Het knipsel ging over de schamelste van alle dieren, de pissebed. Henk en Ida Kormelink uit Enschede hadden voor deze schamelen ook een gebed geschreven. Dat gebed gaat als volgt:

Gebed voor een pissebed
Heer,
hier spreekt het volk der pissebedden.
Schuw en schuchter als we zijn,
leiden we sinds de oertijd een leven in duisternis
op de meest schamele en vochtige plekken
-in kelders en onder stenen.
Dit is Uw wil en ons geluk.
Maar Heer, al te vaak wordt de beschutting boven ons hoofd
roekeloos weggeslagen.
Verbijsterd staan wij dan in het oogverblindend licht van Uw zon
die nog maar een zwakke afstraling is van Uw Majesteit.
Hoe kan een pissebed dit licht verdragen...
Wij vragen U, wil in Uw hemels hof voor ons een plavuis reserveren
die zo zwaar is dat zelfs de sterkste engelen 
die de steen voor het graf van Uw Zoon wegrolden
hem niet zullen kunnen optillen.
In eeuwigheid,
Amen.

Pissebedden (Latijnse naam Oniscus Asellus) zijn best aardige diertjes, het zijn koudbloedige schaaldieren, familie van de kreeftachtigen. Één van de weinige kreeftachtigen die op het land leven. De zwart-grijze diertjes zijn circa 15 mm lang en 5 mm breed, ze hebben twee voelsprieten, zeven paar pootjes, een plat lichaam, een hard uitwendig skelet en ze ademen door kieuwen. Ze hebben een soort harnas van tien plaatjes die overelkaar heen schuiven, sommige soorten rollen zich bij dreigend gevaar op.Volwassen pissebedden verliezen hun harnas ongeveer eens per vier weken, eerst valt het achterste deel af, ongeveer twaalf uur later het voorste deel, ze eten het afgevallen harnas op om het kalk weer te gebruiken voor hun nieuwe jasje. Als ze op hun rug liggen kunnen ze zich laten kantelen door met hun pootjes maaiende bewegingen te maken, zo komen ze weer op hun pootjes terecht. Wereldwijd zijn er ongeveer negenhonderd soorten bekend. In Nederland komen zevenendertig soorten voor.Pissebedden kunnen anderhalf tot twee jaar oud worden.



 

zondag 25 januari 2009

Jona

In onze dorpskerk werd vanmorgen over de profeet Jona gepreekt. De voorganger benadrukte vooral dat het verhaal over Jona een omkeringsverhaal is. Beter gezegd iedereen in het verhaal bekeert zich. De walvis heeft genoeg van Jona, de mensen in Nineve komen tot inkeer. Ja, zelfs God (be) keert zich af van Zijn voornemen de stad Nineve te verwoesten. Behalve Jona. Zijn woede of haat is te groot. Het schilderij van Jan Breughel de Oude (1568-1625) laat de bekeerde walvis zien ( of wat het ook moge zijn) en een Jona die boos naar Nineve trekt.
Zin woede is mooi beschreven in het gedicht Jona van Piet Los

Ik was niet bang, alleen maar vol van haat
en blij, dat God haar eindelijk ging vernielen,
de vijand van mijn kleine joodse staat:
een stad van meer dan honderdduizend zielen

En ik genoot intens van al hun kwaad
omdat ik wist, hoe snel ze sterven zouden.
God kon niet meer terug, het was te laat,
nog veertig dagen en Hij moest woord gaan houden.

Maar God houdt helemaal zijn woord niet
en luistert als dat verdoemde tuig gaat brullen
dat eens mijn vaderland verwoesten zal.

Hij denkt misschien , dat ik dit volk niet
ken, maar Hij zal ’t weten, als Hij in een stal
wat Hij hier is begonnen, gaat vervullen.

Piet Los Uit ONGELINIEERD 2000
De woede van Jona is misschien nog beter te begrijpen als we beseffen dat Jona door had dat hij voor de grootste mislukking in zijn profetenbestaan stond. Zijn profetie over de verwoesting van Nineve is niet uitgekomen. Jona besefte dat hij een stomme blunder had begaan. "Nog veertig dagen, dan zal Nineve worden omgekeerd" had hij geprofeteerd. Hij had een profetie met een datum uitgesproken.Misschien had hij zich beter gevoeld als hij zou hebben geweten dat ver na hem nog honderden profeten zouden opstaan die zich als koppige ezels aan dezelfde steen zouden stoten. Sommigen van die profeten leven in onze tijd en vertellen dat er met ons land niets kan gebeuren en dat de kredietcrisis in 2010 is afgelopen en dat we in dat jaar de strijd in Afghanistan hebben beëindigd. In Deuteronomiun 18 waarschuwt de wetgever het volk niet te luisteren naar waarzeggers, wichelaars en tovenaars. Ze zijn de Here een gruwel. Hij zal zelf profeten aanwijzen die Zijn woord zullen spreken. Over die profeten zegt Deuteronomium: "Maar de profeet die hoogmoedig handelt door een woord in Mijn naam te spreken dat ik hem niet geboden heb te spreken - die profeet zal sterven. Maar hoe onderscheid je een misdadige van een bonafide profeet? De wet zegt darover:"Zo gij dan in uw hart zoudt mogen zeggen : hoe zullen wij het woord kennen dat de Here niet gesproken heeft? Wanneer een profeet in de naam Van de Here zal hebben gesproken en dat woord geschiedt niet en komt niet; dat is het woord dat de Here niet gesproken heeft. Door trotsheid heeft die profeet gesproken, gij zult voor hem niet vrezen." Wat een sluitende redenering! Een profetie die niet uitkomt bewijst dat de spreker een valse profeet is en de doodstraf verdient. Slimmere profeten hadden nooit een tijd genoemd maar hadden hun boodschap verhuld in uitdrukkingen als "zie de dagen komen dat..., "te dien dage.."", of in het laatste der dagen..., Het zijn uitspraken die een datum in het vage laten en getuigen van een grotere voorzichtigheid, want een profeet speelt met zijn leven. Hoe het met Jona verder is gegaan wordt ons niet verteld.
Genoeg gedachten over Jona.

zaterdag 24 januari 2009

Januari


Vandaag las ik een aantal gedichten die passen bij de maand Januari. De winterse dagen van een aantal weken geleden bracht menigeen op de schaats. Het onderstaande gedicht van E. den Tex past daar mooi bij. De laatste strofe is een prachtige metafoor. Op de foto de winter in al zijn schoonheid achter ons huis. Deze schoonheid is opzich al een gedicht. Vandaag was daar weinig van te merken alhoewel mijn liefste zei dat er een vleugje lente in de lucht zat. Misschien is de wens de vader van de gedachte.  

               Oude winter

        Mijn vader brak altijd het ijs
        vroeg in den winter in den tuin;
        wij zochten door het bijtgat schuin
        naar goudvissen in 't stilstaand grijs.

        En als zijn stok het niet meer brak
        nam hij de schaatsen uit het vet;
        de dromen van ons kinderbed
        werden als ijsbootzeilen strak.

        Wij gleden weg naar Ilpendam,
        soms stopt' hij even, las de kaart
        en streek wat rijpwit van zijn baard.
        Maar 's avonds zweeg hij in de tram.

        Die tijd dat vader 't ijs nog brak
        is een steeds wijderwordend wak.

        E. den Tex (1918)
        uit: Slagzij (1942)

Ondertussen  zijn de wijzen uit het Oosten ook al weer het land uit en zijn we beland in het niemandsland van het kerkelijk jaar. Toch blijft de warmte van  December hangen bij het lezen van gedichten zoals het gedicht Vreemd verhaal van Jaap Zijlstra.

Van dak tot plat dak

vliegt de vogel van het gerucht.

Magiërs uit Tweestromenland zeggen

het staat in de sterren geschreven.

Muren luisteren mee

met de oren van Herodus

en Micha liegt er niet om,

de krakende stem

van zijn perkament zegt:

Bethlehem.

De laatste etappe

van de sterren begint.

Het Sanhedrin

lacht in zijn baard:

God spreekt Hebreews

en niet

de taal van de sterren.

Maar de kameel

van zeer oude adel

knielt voor een stal

met trekos en werkezel

en koningen van de wetenschap

knielen voor het geheim

dat uit de doeken wordt gedaan.

Het gedicht staat in de bundel Olijftak.





 



 

vrijdag 23 januari 2009

Een gewone vrijdag


Het idee om iedere dag een stuk te schrijven is voor mij niet zo nieuw. Ik schrijf al sinds 1996 in mijn dagboek. In deze blog wil ik schrijven wat me in het leven is opgevallen. Neem nu vandaag. Ik had een boek uit onze bibliotheek nodig. Na het nodige zoekwerk bedacht ik dat het boek bij onze laatste verhuizing naar de kringloop was verhuisd. In fotojaarverslag over 2008 vond ik onder 23-01-09 een foto met daarop tassen met boeken bestemd voor de kringloop. Jammer dus. Verder was het nuttig om even de energieleveranciers met elkaar te vergelijken. Ik had de pest erin dat Essent overgenomen was door ERW de grote Duitse bruinkooldvervuilder. Daar wil ik niet zoveel mee te maken hebben. Ik zocht dus een andere leverancier.Bij Nuon kon ik voor €400,- minder een nieuw contract afsluiten. Vandaag ook het boek Het beloofde land van Adriaan van Dis uitgelezen. Prachtig verslag over het leven van de Afrikaanders in Zuid-Afrika. Zeer de moeite waard. Vandaag ook begonnen met schaakles. Ben benieuwd hoe ver ik daar mee kom. In de loop van de middag een reisje naar Duitsland gemaakt om wat drank te kopen. Scheelt al gauw een procent of 30. Al met al een gewone vrijdag