Mijn leven hangt dit jaar van grote emoties aan elkaar.
Hoe ouder een mens wordt hoe vaker hij afscheid moet nemen van mensen die hij
heeft liefgehad. Daarbij hoort het zoeken naar antwoorden op vragen over leven
en dood. En steeds kom je tot de conclusie dat er geen antwoorden zijn. Leven
en dood blijven een mysterie. Wat weet ik van het leven na de dood? Eerlijk
gezegd niets. Dat ik verwacht dat het beste na dit leven nog komen moet, wil
niet zeggen dat ik weet wat er komt. Ik verwacht dat het hiernamaals een grote
schoonheid heeft met niet vermoede horizonten. Ik geloof ook dat de schoonheid
die we bij ons leven ervaren een afspiegeling is van wat ons te wachten staat.
Nog sterker, ik geloof dat God ook te vinden is in de schoonheid van de kunsten,
en voor mij geldt dat in het bijzonder in de schoonheid van de muziek. Wil van
den Bercken, schrijft in zijn boek Geloven tegen beter weten in, “muziek is
zozeer een diep ingrijpende schoonheidsbeleving en haar uitwerking op mensen is
soms zo overweldigend dat het bijna een religieuze ervaring
wordt.” Zijn conclusie is dat
het christendom niet is gebaseerd op esthetische vervoering. Dat is ook zo,
maar God is in schoonheid wel aanwezig. De romanschrijver Richard Powers
schreef ooit over Mozarts klarinetconcert dat het klinkt zoals genade zou
klinken. Met die uitspraak kan ik instemmen, ook al omdat ik, een improviserend
muzikant, weet wat genade is.
Zoals ik al zei, mijn leven zit vol grote emoties.
We spraken met haar over de laatste dingen. We baden
samen en namen afscheid met de woorden: Tot ziens. Enkele uren later was ze
overleden.
De
teraardebestelling was een aangrijpende gebeurtenis. Mijn broer en ik zijn de
laatsten van het gezin waarin we opgroeiden en samen met zijn kinderen treurden
we en vertelden elkaar de verhalen over Tineke. We namen de condoleances in
ontvangst en maakten ons op voor de afscheidsdienst, die plaats vond in de
prachtige oude kerk in Almelo. In processie liepen we achter de baar naar de
kerk. De kleinkinderen met de armen vol bloemen voorop. Als we de overvolle kerk
binnenkomen klink het overweldigende Lacrimoso uit het requiem van Mozart. Het
zingt van de oordeelsdag waarop we voor een genadige God zullen staan. De
muziek stroomt door de zonnige witgewelfde ruimte als een vloed van genade als
een bron van liefde. Ik voel me opgenomen door een emotie die me losmaakt van
het verdriet om al die mensen die ik al moest laten gaan. Het is een glimp van
de toekomst. Troostrijk. Misschien liet God me iets zien van zijn heerlijkheid.
Het was een religieuze ervaring die boven de menselijke emotie uitging.
Er zijn ook andere emoties, dichter bij de aarde.
Als ik dit schrijf is het een paar
dagen geleden dat we onze jongste hond hebben laten inslapen. Frieda was heel
erg ziek. Met haar kleine koppie op de schoot van Sabine, mijn vrouw, is ze
ingeslapen. Er was geen hemelse muziek, maar onze emoties waren er wel.
Afscheid nemen van een geliefde gaat maar door, met pijn en verdriet, maar met
hoop. Misschien is er ook ergens een plaats voor lieve honden. Ik weet het
niet. Ik weet weinig van een leven na de dood, maar ik heb een glimp gezien.
