Fidler on the roof

Ik hou van de schilder Marc Chagall (1887-1985). Zijn kleurrijke manier van schilderen is een lust voor het oog. Hij is een begenadigd kunstenaar, die niet alleen de schilderkunst beoefend maar ook een het vak van glazenier. Het schilderij  Fidler on the roof is een van zijn bekendste schilderij. Het is geschilderd  in een stijl die we het orphisme noemen.Het Orphisme is een dichterlijke variatie op het kubisme. Kenmerkend voor het orphisme is de combinatie van zuivere kleuren met de glasheldere structuren van het strenge kubisme. De naam van de mythische zanger Orpheus moest de oorspronkelijke herinnering aan de geboortegrond oproepen, waarin eens de mens en de wereld één waren. De herinneringen van Chagall worden verteld in droombeelden. Droombeelden over zijn geboortedorp Vitebsk. Herinneringen aan Wit-Rusland het land waar hij geboren is, het land dat hij lief heeft.  Ons oog volgt in etappes  zijn herinnering. Een dorpsplein, een kerk, besneeuwde huizen met rokende schoorstenen. Voetstappen in de sneeuw die Chagall zelf daar eens heeft gezet. De vogels onder en in de boom, wachtend op de nieuwe lente. Een speelman gezeten op een tafel zoals bij een feest is het centrum van Chagalls heimwee. Een vriend? Een dierbaar familielid? Of is hij het zelf die in de vorm van een gedachte in een donkere wolk zijn hoofd ontstijgt?

Speelt hij of is zijn instrument ontstemd door verlangens, die het hem onmogelijk maken de zuivere klank van het geluk te horen? Het is Chagalls Russische dorp waarin heimwee en verlangen weerspiegelen. De onwerkelijke kleur maakt alles tot een sprookje.De vioolspeler is een zinnebeeld van overleven door middel van de traditie en vrolijkheid, in een bestaan dat gekenmerkt wordt door onzekerheid en gebrek aan evenwicht. Geldt dit in het algemeen voor de vioolspeler op zijn schilderijen, dit geldt wel in het bijzonder van de vioolspeler op het schuine dak. Hij verkeert in een spagaat. Kan hij zich staande houden op zo’n hellend vlak?Het schilderij lijkt iets te willen uitbeelden van het feit, dat hij het juist volhoudt door met volharding en vrolijkheid het spel voort te blijven zetten.

Het zijn allemaal vragen waarop je zelf een antwoord moet geven. Dat maakt dit schilderij zo buitengewoon boeiend.