zaterdag 29 september 2012

Wiskunde

Wiskunde is voor velen iets abstracts. Toch is wiskunde iets dat structuur aan ons leven geeft. Wiskunde heeft met tijd te maken, met de ruimte om ons heen, met muziek, met ons leven.
Het pompen van ons hart in een bepaald ritme hebben we geteld. Ritme is wiskunde en in dit geval leven. De wereld is een bol, de horizon een lijn. Een steen in het water maakt cirkels en de zon is een cirkel en morgen is de maan een cirkel. Wie goed kijkt ziet ovalen en spiralen driehoeken, rechthoeken en veelhoeken. Een jaar is verdeeld is in periodes, de periodes in delen, de delen weer opgedeeld in de kleinste fragmenten. De wetmatigheid van de seizoenen is gerelateerd aan de vaste omlopen van de zon die weer opgenomen is in het wiskundig geheel van ons zonnestelsel. De stevigheid van een stoel is wiskundig bepaald, net zoals de zuigkracht van een stofzuiger. Een componist schrijft zijn opus met wiskundige tekens die tijd en klankhoogte aangeven op een vijflijnig evenwijdig patroon. (Die elkaar trouwens snijden in het oneindige). We leven in de wiskunde. Er zijn eindeloos veel wiskundige elementen die de chaos van ons leven en de ruimte rondom ons tot een telbaar en benoembaar geheel maken. Wiskunde ordent. Wiskunde verwekt zekerheid en veligheid.
Toch maar even terug naar de componist. Wat hij niet in zijn wiskundige patroon heeft kunnen vastleggen is de emotie die hij in zijn werkstuk heeft willen oproepen. Hij kan aangeven dat het stuk gespeeld moet worden met een (wiskundig) vastgelegd tempo en met een (wiskundig) vastgelegd volume. Wat overigens vaak door de uitvoerende musici omgekeerd evenredig wordt vertaald. Maar dat terzijde. Emotie is niet in een wiskundige tabel vast te leggen,evenals de liefde. Emotie is een vriend van schoonheid, die overigens ook een vriend is van wiskunde. Emotie, schoonheid, liefde en ontroering zijn antipoden van de wiskunde. Ze maken een mens tot meer dan een wiskundig bepaald wezen. Niet te beschrijven is de emotie die Mozart oproept bij de inzet van de hobo in de Grand partita. (Bekijk de film Mozart en de reactie van Salieri). Ik ervaar de emotie en de liefde als een van mijn kinderen me/ons een kaartje geeft en zegt: "jij/jullie kunnen hiervoor bidden, doe het maar voor mij" Ieder van ons weet wat emotie is. Ons leven is door wiskunde gekaderd maar we LEVEN door de emotie en door de liefde, want had ik de liefde niet...

4 opmerkingen:

  1. Wiskunde ben ik niet goed in Henny en dat wil ik ook niet worden ;-)
    Emotie en liefde heb ik net wat meer kijk op.

    Goed weekend, groetjes aan het thuisfront.

    Marga

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Wiskunde was ik altijd bar slecht in, maar ik ga niet ontkennen dat het o zo belangrijk en divers is, iets wat je heel mooi beschrijft, Henny.

    Hadden ze die wiskunde boeken nou ook maar zo geschreven, misschien had ik er dan wat aan.

    Liefs Carin


    BeantwoordenVerwijderen
  3. Mooi om een blog te lezen over wiskunde en muziek!

    Ooit heb ik in een opdracht voor de studie muziek wiskundig proberen te analyseren. Vooral klassieke muziek blijkt veel benaderbare symmetrieën te bevatten. Eerst een paar noten omhoog, dan weer dezelfde noten maar dan gespiegeld omhoog. Een regel later precies hetzelfde, maar dan net één nootje anders.
    De symmetrie zorgt ervoor dat er bij de luisteraar verwachtingen geschept worden. Dat deze symmetrie niet perfect is maar benaderbaar, maakt dat de luisteraar af en toe verrast wordt en dat de muziek niet saai en voorspelbaar wordt.

    Zo kom je nog een eind in het wiskundig beschrijven van gevoel in muziek. Maar uiteindelijk is het de muzikant die het verschil maakt, helemaal mee eens!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het zijn inderdaad de muzikanten die het verschil maken.
      Ik ben blij met je reactie. We gaan er in Vorden iets moois van maken.

      Verwijderen