dinsdag 11 april 2017

Foto uit Aleppo

Aleppo


         
Zijn naam is Mohammad Mohiedine Anis. Hij is 70 en woont in de wijk al-Shaar in het Syrische Aleppo. Ik heb een foto van hem. Een dramatische foto. Hij zit in de slaapkamer van zijn aan flarden geschoten huis. De kamer ligt vol puin. De sponningen van de ramen hangen naar buiten, de gordijnen hangen gerafeld aan de muur. Op een nachtkastje, dat verdwaald in de kamer staat, liggen boeken dik onder het stof. Op een rieten stoel liggen wat kleren. Het is chaos. Door het raam zie ik de overkant van de straat. Een flatgebouw, beschadigd door bommen en raketten. In die totale destructie zit op de zijkant van het bed Mohammad Mohiedine Anis. Zijn ene been over het andere, een pijp in zijn rechterhand. Het grijze hoofd aandachtig gebogen, luisterend. Hij lijkt totaal ontspannen. Het enige wat in de kamer nog heel is, is een koffergrammofoon. Er is in de grauwe kamer maar een klein kleurtje, en dat is het rode etiket van de grammofoonplaat. Mohadiene Anis luistert naar muziek. Een oude man die, letterlijk tussen de brokstukken van zijn leven, opgaat in de wonderlijke wereld van de muziek.
Wat is dat toch, die wonderlijke kracht en macht van de muziek?
Is de kracht van muziek hierin gelegen dat het woordloos antwoord geeft op vragen waar woorden tekort schieten? Ik wil het anders zeggen: Soms boort muziek een laag in je ziel aan waarvan je het bestaan niet eens wist.
Lagen tussen heimwee, melancholie, vreugde en extase .
 
!n 1948 was ik 12 jaar. We hadden thuis geen grammofoon. We hadden radiodistributie. Aan de wand hing een grijs vierkant kastje. Met een grote zwarte knop kon je op wel vier verschillende zenders afstemmen. Een van die vier was een klassieke zender. We luisterden vaak samen naar muziek en het moet toen geweest zijn dat ik voor het eerst in stilte moest huilen omdat de emotie die ik onderging bij het horen van muziek te groot was. Ik begreep niet wat me overkwam. Als aankomende puber is dat wel te verklaren, maar tot op de dag van vandaag kan ik totaal van slag raken bij het ondergaan van muzikale emoties. 
Ik las ergens dat muziek zozeer een diep ingrijpende schoonheidsbeleving is, en haar uitwerking op mensen is soms zo overweldigend dat het bijna een religieuze ervaring wordt.

Zo ervaar ik het ook. Ik geloof dat God ook te vinden is in de schoonheid van de muziek. Ik luister nu anders naar muziek dan de 12 jarige puber, zeker nu het leven me getekend heeft en ik het verdriet en de hardheid van de wereld heb leren kennen. De dichteres Hanny Michaelis schreef daar het gedicht Luisterend naar de muziek...over.

 

Luisterend naar de muziek

die wij vroeger samen hoorden,

ruk ik aan mijn verdriet
als een hond aan een ketting.
 
Violen en fluiten zweven
een zilveren rag
over de afgrond
totdat de stilte
mij weer insluit.
 
Onder haar matglazen stolp
ontbrandt opnieuw
het geluidloze gevecht
tussen verwachting en wanhoop
om het niemandsland
van mijn bestaan.
 
Terug naar de foto.
Ik weet niet waar Mohammad Mohiedine  Anis naar luistert, maar ik zie in hem de vrede, ook al is het maar voor even en ontbrandt later opnieuw het geluidloze gevecht tussen verwachting en wanhoop. Wat blijft is de troost die muziek biedt in het leven.
Ik ben klaar en leg de foto terug in de knipseldoos en bedank Mohammad Mohiedine  Anis voor zijn wijsheid en even later luister ik naar mijn favoriete Drentse blueszanger Daniel Lohues als hij het liedje Bij de hemel in de rij zingt. Ik voel me gelukkig.
 


 
 



Geen opmerkingen:

Een reactie posten